Expert's report

Date of the verdict: 06.02.2025 10:22

Nie jest prawdą, że po powrocie z Polski, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski złożył w Kijowie kwiaty na grobie żołnierzy UPA, którzy współpracowali z nazistami i mordowali Żydów w Babim Jarze. Ukraiński prezydent odwiedził w rzeczywistości grób żołnierzy poległych w bitwie o Debalcewe, miasto w obwodzie donieckim. 27 stycznia 2025 roku Zełenski przyjechał do Polski, by wziąć udział w 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz-Birkenau. Natomiast 29 stycznia, już po powrocie do Kijowa, odwiedził cmentarz Askolda. Wbrew temu, co napisał autor weryfikowanego postu, Zełenski nie złożył kwiatów na grobie nazistowskich zbrodniarzy z OUN/UPA. Do postu dołączono zdjęcie, na którym Zełenski składa wieniec na grobie żołnierzy poległych w bitwie o Debalcewe w 2015 roku. Debalcewe to było 25-tysięczne miasto w obwodzie donieckim, które w 2014 roku, kiedy Rosja zajęła Krym, znalazło się pod kontrolą separatystów. W lipcu 2014 ukraińska armia odzyskała miasto, ale straciła je kilka miesięcy później, podczas szturmu prorosyjskich separatystów wspieranych przez rosyjskie oddziały wojskowe. Zginęło wtedy kilkudziesięciu ukraińskich żołnierzy. Jak podaje agencja informacyjna Ukrinform, bitwa o Debalcewe jest „jednym z najtragiczniejszych epizodów wojny na wschodzie Ukrainy. Bohaterska obrona tego miasta stała się symbolem odporności i odwagi ukraińskiego wojska”. Agencja zamieściła także zdjęcie grobu poległych żołnierzy, tego samego, który Zełenski odwiedził 29 stycznia 2025 roku. Sam prezydent na swoim profilu na Facebooku napisał, że uczcił pamięć zarówno bohaterów bitwy pod Krutami, jak i o Debalcewe. Bohaterowie bitwy po Krutami, to wg Zełenskiego „młodzi ludzie, którzy ponad 100 lat temu powstrzymali bolszewicką ofensywę na Kijów. Wyczyn, o którym każdy z nas powinien pamiętać, rozumiejąc cenę naszej wolności”. A pochowani na tym samym cmentarzu żołnierze polegli w obronie Debalcewe to „bohaterowie, którzy bronili naszego kraju przed rosyjską agresją: Nasz kraj walczy o swoją przyszłość, która z pewnością będzie spokojna i bezpieczna dla wszystkich naszych obywateli”. Strona internetowa ukraińskiej armii, ArmyInform zamieściła zdjęcie Zełenskiego na grobie żołnierzy poległych w 2015 roku, które wykorzystał autor weryfikowanego postu. To samo zdjęcie wykorzystali także inni rosyjscy propagandyści. Bitwa pod Krutami miała miejsce 29 stycznia 1918 r. W tym czasie Ukraińska Republika Ludowa znalazła się w stanie wojny z bolszewicką Rosją. Około 30 tys. bolszewików pod dowództwem Władimira Antonowa-Owsiejenki zajęło gubernię charkowską, katerynosławską i połtawską, a następnie ruszyło na Kijów. Ukraińskimi ochotnikami dowodził Awerkij Honczarenko. 29 stycznia jest w Ukrainie obchodzony jako Dzień Bohaterów Bitwy pod Krutami. Cmentarz Askolda, gdzie znajdują się groby żołnierzy z 1918 oraz 2015 roku, to historyczny trakt i kompleks parkowy na zboczach Dniepru. Został nazwany na cześć kijowskiego księcia Askolda. Według legendy w tym miejscu w 882 r. książę został zdradziecko zabity przez księcia nowogrodzkiego Olega, który chciał przejąć władzę w Kijowie. Autor weryfikowanego postu napisał, że żołnierze, na grobach których Zełenski złożył wieńce, to „ci sami ukraińscy naziści, którzy w 1941 roku zamordowali tysiące kijowskich Żydów w Babim Jarze”. Jak już wyjaśniono nie mogli to być ukraińscy naziści, ponieważ w 1918 roku - kiedy miała miejsce bitwa pod Krutami - nie było jeszcze ani nazizmu, ani OUN/UPA. W 1918 roku Stepan Bandera, szef Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, założonej w 1929 roku, miał zaledwie 9 lat. Jeśli zaś chodzi o żołnierzy, którzy zginęli w 2015 roku, to warto pamiętać, że OUN/UPA przestała istnieć w 1954 roku, a Bandera zmarł w 1959 roku. Tym samym także i oni nie mogli być „banderowcami”. Z kolei Masakra w Babim Jarze z 1941 roku jest, wg Encyklopedii Holokaustu prowadzonej przez amerykańskie Muzeum Pamięci Holokaustu, jedną z największych z czasów II wojny światowej. We wrześniu 1941 roku oddziały SS, niemieckiej policji oraz oddziały pomocnicze, pod dowództwem SS-Standartenführera Paula Blobela, wymordowały znaczną liczbę ludności żydowskiej, która pozostała w Kijowie. „Niemcy kontynuowali dokonywanie masowych mordów w tym miejscu aż do momentu przed ponownym przejęciem kontroli nad Kijowem przez Sowietów w 1943 roku. Rozstrzeliwali Żydów, Romów, ukraińskich cywilów i sowieckich jeńców wojennych” – czytamy na stronie internetowej Encyklopedii. Szacuje się, że w sumie zamordowano w Babim Jarze około 100 tys. osób, Żydów i nie-Żydów. Ośrodek Studiów Wschodnich napisał, że dopiero w 50. rocznicę masakry Leonid Krawczuk, ówczesny przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy, przyznał, że niektórzy Ukraińcy byli zaangażowani w tę zbrodnię. Jak już podkreślono, autor weryfikowanego wpisu, powielając kremlowską propagandę, opublikował nieprawdziwy opis uroczystości na cmentarzu Askolda, w których brał udział prezydent Ukrainy.

Sources

https://www.facebook.com/watch/?v=961512349251444 https://armyinform.com.ua/2025/01/29/czina-svobody-prezydent-ukrayiny-vshanuvav-pamyat-geroyiv-krut-ta-poleglyh-voyiniv/ https://www.umcs.pl/pl/wszystkie-aktualnosci,23641,nowe-termopile-bitwa-pod-krutami-komentarz-ekspercki,126968.chtm https://www.ukrinform.ua/rubric-kyiv/3407420-u-kievi-vsanuvali-pamat-voiniv-zagiblih-u-boah-za-debalceve.html https://defence24.pl/sily-zbrojne/maskirowka-w-praktyce-jak-rosjanie-zdobyli-debalcewo https://pl.naszwybir.pl/debalcewe-2015-2016/ https://www.rmf24.pl/raporty/raport-ukraina/fakty/news-krwawa-bitwa-o-debalcewe-zaatakowali-nas-haubicami-i-gradami,nId,1674460#crp_state=1 https://oktv.ua/turizm/dostoprimechatelnosti-kieva/askoldova-mogila https://www.gorodkiev.com/askoldova-mogila.html https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/kiev-and-babi-yar https://www.osw.waw.pl/en/publikacje/osw-commentary/2021-10-22/ukraines-disputes-over-80th-anniversary-babi-yar-massacre