Expert's report

Date of the verdict: 14.09.2023 09:16

Film przedstawiający coś w rodzaju wiązki laserowej lub wyładowania atmosferycznego oraz tajemnicze świecące obiekty na niebie nie został wykonany podczas niedawnego trzęsienia ziemi w Maroku. Według dostępnych analiz, pochodzi co najmniej z 2020 r. Zgłoszony wpis na Twitterze składa się z krótkiego filmiku ukazującego rozbłyski na nocnym niebie, tajemnicze świecące punkty na niebie i napisu umieszczonego na obrazie, sugerującego, że to błyskawice, które pojawiły się tuż przed trzęsieniem ziemi w Maroku, do którego doszło ósmego września 2023 r. Wiele światowych mediów donosiło o niewyjaśnionych świetlnych zjawiskach na niebie, które można było zaobserwować przed wstrząsami sejsmicznymi w Maroku. Jednak udostępnione przez serwisy internetowe znanych środków przekazu takich jak „Forbes” czy „New York Times” nagrania wideo pokazują te zjawiska inaczej, nie wspominając o tym, że nie ma wśród nich nagrania zamieszczonego w zgłoszonym wpisie. Serwis CNN przypomina, że tego rodzaju błyski świetlne towarzyszące wstrząsom sejsmicznym były już obserwowane wielokrotnie. Nauka jednak na razie nie znalazła ich wyjaśnienia i nie określiła w sposób jednoznaczny przyczyn tego zjawiska. Serwis CNN cytuje Johna Derra, emerytowanego geofizyka, który pracował w US Geological Survey i jest współautorem szeregu artykułów naukowych na temat świateł towarzyszących trzęsieniom ziemi (EQL). Badacz podkreśla, że choć występowania tego zjawiska nikt nie kwestionuje, to jednak nie ma naukowej zgody, co do tego, jaka jest jego przyczyna. Mówi, że materiały wideo z Maroka udostępnione w Internecie wyglądały jak EQL uchwycone przez kamery monitoringu podczas trzęsienia ziemi w Pisco w Peru w 2007 roku. Przed laty Derr i jego koledzy zebrali informacje na temat 65 amerykańskich i europejskich trzęsień ziemi, którym towarzyszyły wiarygodne doniesienia o światłach sięgające 1600 roku. Wyniki swoich analiz opublikowali w artykule, który ukazał się w 2014 roku w czasopiśmie „Seismological Research Letters”. Naukowcy odkryli, że około 80 proc. badanych przypadków EQL zaobserwowano w przypadku trzęsień ziemi o magnitudzie większej niż 5,0. W większości przypadków zjawisko to obserwowano na krótko przed lub w trakcie zdarzenia sejsmicznego i było ono widoczne w odległości do 600 kilometrów od epicentrum trzęsienia. CNN cytuje różne hipotezy, np. upatrujące przyczyn rozbłysków w wyładowaniach elektrycznych w masach skalnych trących o siebie płyt tektonicznych. Nie ma jednak udowodnionego i zbadanego w sposób kompleksowy naukowego wyjaśnienia tego zjawiska. Serwis DW.com postanowił zbadać pochodzenia samego filmu dołączonego do zgłoszonego wpisu. Z analizy faktograficznej serwisu wynika, iż pojawił się wcześniej co najmniej kilka razy i można jego publikacje prześledzić wstecz do 2020 roku, czyli na długo przed niedawnym trzęsieniem ziemi w Maroku. Wielu użytkowników komentowało to wideo jako dowód na atak kosmitów. Było to jednak utrzymane przeważnie w żartobliwym tonie. Według DW.com, filmik został stworzony przez artystę wideo znanego jako Jay Hideaway, który wykorzystuje technologię VFX do wstawiania sztucznie stworzonych efektów wizualnych do prawdziwych filmów. Jego kanał TikTok ma zawierać wiele wygenerowanych komputerowo filmów, które mają pokazywać apokaliptyczne sceny, takie jak ataki zombie lub eksplozja księżyca. Serwis sugeruje więc, że nagranie, które pojawiło się m.in. zgłoszonym wpisie na Twitterze, był kreacją tego autora.

Sources

https://www.forbes.com/sites/davidbressan/2023/09/13/images-supposedly-show-mysterious-lights-in-the-sky-before-moroccos-devastating-earthquake/ https://www.nytimes.com/2023/09/11/science/morocco-earthquake-lights.html https://edition.cnn.com/2023/09/14/world/earthquake-lights-phenomenon-scn https://www.researchgate.net/publication/274244963_Prevalence_of_Earthquake_Lights_Associated_with_Rift_Environments https://www.eurekalert.org/news-releases/544938 https://www.dw.com/en/fact-check-morocco-earthquake-not-caused-by-laser-weapon/a-66799897