Expert's report

Date of the verdict: 07.02.2025 10:21

Agencja USAID nie płaciła amerykańskim aktorom za wizyty w Ukrainie. Weryfikowany post podaje nieprawdziwe informacje stworzone przez kremlowską sieć dezinformacji Matrioszka. Autor wpisu na portalu X dołączył filmik, który został rozpowszechniony 5 lutego 2025 roku. Na nagraniu udającym znany, amerykański portal poświęcony rozrywce E!News, pada stwierdzenie, że „USAID sponsorowało wizyty amerykańskich celebrytów w Ukrainie po rozpoczęciu przez Rosję inwazji na pełną skalę”. Z treści filmiku wynika, że Angelina Jolie otrzymała 20 mln USD, Sean Penn 5 mln, Jean-Claude Van Damme 1,5 mln, Orlando Bloom 8 mln, a Ben Stiller 4 mln. Autor dodał także swój komentarz, że aktorzy pojechali na Ukraine, by „ciemny lud kibicował przelewowi krwi. Hunger Games”. Wg narratorki nagrania celem wizyt aktorów było „zwiększenie popularności Zełenskiego wśród zagranicznej publiczności, zwłaszcza w USA. Zaangażowanie celebrytów ułatwiło koordynację programów finansowania Ukrainy podczas konfliktu”. Wideo rozpowszechniały liczne, prominentne osoby amerykańskiej polityki, w tym syn prezydenta Donald Trump Jr oraz Elon Musk. Filmik został obejrzany przez kilka milionów osób. Jeden z wymienionych aktorów, Ben Stiller, Ambasador Dobrej Woli Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców, zaprzeczył tym doniesieniom. Napisał na portalu X: „To kłamstwa pochodzące z rosyjskich mediów. Całkowicie sam sfinansowałem swoją podróż humanitarną do Ukrainy. Nie było żadnych funduszy z USAID, a już na pewno żadnych osobistych wpłat”. Agentstvo (Agencja), niezależny, rosyjski portal informacyjny, zidentyfikował wideo jako działalność grupy dezinformacyjnej Kremla nazywanej Matrioszka. Jej celem jest rozpowszechnianie fake newsów wśród zachodnich użytkowników mediów społecznościowych. W ramach kampanii opublikowano także inne fałszywe informacje dotyczące USAID, jako – jak napisał portal – nową odsłonę rosyjskiej dezinformacji. Andrii Kovalenko z Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy komentując wideo napisał na Telegramie, że „Rosjanie używają teraz X do szerzenia propagandy na bardzo dużą skalę”. Tak jak w przypadku wielu dezinformacji produkowanych przez Kreml dla zachodniej publiczności, i tym razem w tekście można znaleźć przynajmniej jeden błąd w angielszczyźnie. Pierwsze zdanie po angielsku brzmi „USAID sponsored American celebrity…”, co po polsku brzmi dosłownie „USAID sponsorowała amerykańskiego celebrytę”. Błąd polega na użyciu liczby pojedynczej, podczas gdy mowa jest o kilku celebrytach, więc powinno być słowo „celebrities”. Serwis #FakeHunter zbadał stronę internetową E!News, w tym publikowane przez serwis wideo, ale nie znalazł weryfikowanego filmiku. Firma powiedziała dziennikarzom, w tym np. BBC oraz agencji AFP, że wideo jest nieprawdziwe i nie było przez nią wyprodukowane. Angelina Jolie, która przeznacza znaczne środki na działania humanitarne na świecie, odwiedziła Ukrainę w 2022 roku jako wysłannik Wysokiego Komisarza ONZ ds. uchodźców. W tym samym roku w Kijowie był też Sean Penn, Van Damme oraz Stiller. Bloom, jako ambasador dobrej woli UNICEF, był w Ukrainie w 2023 roku. Zgodnie z wytycznymi ONZ ambasadorowie dobrej woli nie otrzymują wynagrodzenia, ale mogą dostać symbolicznie jednego dolara rocznie. Agencja Stanów Zjednoczonych ds. Rozwoju Międzynarodowego (USAID) powstała na początku lat 60. Jej celem jest zarządzanie programami pomocy humanitarnej. W większość były związane z ochroną zdrowia, np. szczepieniami na polio. Obecny prezydent USA Donald Trump krytykował USAID od lat i jednym z pierwszych podpisanych przez niego rozporządzeń wykonawczych było wstrzymanie prawie wszystkich międzynarodowych wydatków na 90 dni. Elon Musk, nie tylko właściciel portalu X, ale także szef Departamentu Efektywności Rządu, powiedział 3 lutego 2025 roku, że USAID powinno zostać zamknięte.

Sources

https://x.com/BenStiller/status/1887203752173519038 https://www.bbc.com/news/articles/c0m12wl0jwpo https://factcheck.afp.com/doc.afp.com.36XA8LR https://www.kyivpost.com/post/46689 https://www.eonline.com/videos https://t.me/akovalenko1989/8762 https://english.nv.ua/nation/musk-and-trump-jr-spread-fake-claim-that-usaid-paid-celebrities-for-ukraine-visits-50487756.html https://t.me/agentstvonews/9038 https://www.agents.media/ilon-mask-i-syn-trampa-retvitnuli-video-kremlebotov/ https://x.com/DonaldJTrumpJr/status/1887265464310480912 https://www.unodc.org/documents/Advocacy-Section/iseek/UNODC_GUIDELINES_GWA.pdf https://search.archives.un.org/uploads/r/united-nations-archives/b/a/1/ba1e7c16d7604a50c347a58f74209aa15ad526a587ff5b24ee2129ebdadef04f/S-1093-0044-15-00004.pdf