Expert's report

Date of the verdict: 20.09.2024 11:28

Nie jest prawdą, że system HAARP czy zasiewanie chmur są powodem powodzi w Polsce. Ekstremalne opady, które wywołały powodzie w środkowo-wschodniej Europie, były konsekwencją zmian klimatycznych – powiedział serwisowi #FakeHunter Grzegorz Walijewski, rzecznik IMGW-PIB oraz zastępca Dyrektora Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju. Autorka postu opublikowanego na TikToku twierdzi, że wyjątkowo obfite deszcze w Polsce i innych krajach środkowo-wschodniej Europy spowodowało zasiewanie chmur. Dołączyła do tego filmik z grafiką przedstawiającą technologię manipulowania pogodą. Na zdjęciu pokazano samolot, który rozsiewa jodek srebra lub pył cementowy. „Powodują połączenie mikrokropelek wody, z których składają się chmury. Powstają kryształki lodu. Opadają początkowo jako płatki śniegu, a jak się ogrzeją to jako deszcz” – to dalsza część opisu. To fake news. Zasiewanie chmur, by wywołać deszcz, jest stosowane od lat 50. XX wieku, ale – jak powiedział Walijewski – w przypadku obecnych powodzi nie było żadnego manipulowania pogodą. Zadziałał, jak wcześniej, niż genueński. Walijewski przywołał raport klimatologów z ClimaMeter, według których kontrast między zimnym powietrzem a cieplejszymi niż średnia temperaturami Morza Śródziemnego i Czarnego zdeterminował ekstremalne opady. „Gdyby nie działalność człowieka, to wg ekspertów z ClimaMeter opady byłyby mniejsze o około 20 proc.” – powiedział Walijewski i podkreślił, że temperatura wody w tych morzach jest o półtora stopnia wyższa niż normalnie. Obecna powódź, podobnie jak ta z 1997 czy 2010 roku, jest spowodowana przez niż genueński, czyli układ niskiego ciśnienia, który powstaje w regionie włoskiej Genui w północno-zachodniej części Włoch. Tworzy się, gdy zderza się ciepłe i wilgotne powietrze morskie z zimnym alpejskim. Tym razem został nazwany Boris. W dyskusji pod postem przywołano także system HAARP, za pomocą którego miano wpływać na pogodę. „High-frequency Active Auroral Research Program” to eksperyment, którego celem jest badanie właściwości i zachowanie jonosfery. Prace prowadzone przez Uniwersytet Alaski zaczęły się w 1993 roku. Od początku istnienia program stał się w sieci tematem nieprawdziwych teorii. W 2022 roku jego kierowniczka Jessica Matthews powiedziała amerykańskiemu dziennikowi USA Today, że HAARP nie ma możliwości kontrolowania pogody. „Fale radiowe w zakresach częstotliwości nadawanych przez HAARP nie są pochłaniane ani w troposferze, ani w stratosferze – dwóch poziomach atmosfery, które tworzą pogodę na Ziemi” – stwierdziła. Także #FakeHunter kilkakrotnie w swoich raportach udowadniał, że HAARP nie ma możliwości manipulowania pogodą. Zasiewanie chmur czy HAARP to nie jedyne teorie spiskowe pojawiające się w mediach społecznościowych. Kolejnym eksperymentem obwinianym o sprowokowanie we wrześniu 2024 roku powodzi w Polsce, Czechach, Austrii, na Słowacji, a także częściowo w Niemczech i na Węgrzech, jest badanie naukowców z Uniwersytetu Harvarda. „Stratospheric Controlled Perturbation Experiment” (ScoPEx) to próba pogłębienia wiedzy na temat aerozoli stratosferycznych, które mogą być istotne dla geoinżynierii słonecznej. Dzięki temu być może uda się zmniejszyć lub wyeliminować utratę ozonu z atmosfery, a tym samym powstrzymać wzrost temperatury na Ziemi. Także i ta teoria była analizowana i uznana za fałszywą przez serwis #FakeHunter. Region Dolnego Śląska czy Opolszczyzny był wielokrotnie zalewany przez rzeki. W 2023 roku naukowcy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zbadali historię powodzi w tym regionie. Jak podało Polskie Radio, pierwsze zapiski o powodziach pochodzą z 1001 roku. W 1702 roku wg kronikarzy miał miejsce „wielki śląski potop”. Kolejna katastrofa to 1831 rok – wtedy stan wody na Nysie Kłodzkiej był najwyższy aż do 1997 roku. Wg portalu Opole z sercem w 1903 roku w mieście miała miejsce „jedna z najtragiczniejszych powodzi w historii naszego miasta. Swoim rozmachem może ustępować jedynie Powodzi Tysiąclecia [czyli z 1997 roku – FH]”. Komentując liczne teorie o celowym manipulowaniu pogodą Walijewski powiedział serwisowi #FakeHunter, że są „bardzo mocno nieprawdziwe”, a zaprzeczają im naukowe fakty.

Sources

Email od Grzegorza Walijewskiego z 20.09.2024; godz. 9:35 Rozmowa telefoniczna z Grzegorzem Walijewskim, 20.09.2024; godz. 9:35 https://www.usatoday.com/story/news/factcheck/2022/10/28/fact-check-high-frequency-research-program-cannot-create-hurricanes/10486031002/ https://fakehunter.pap.pl/raport/5c6047c2-d915-4288-8e09-fe35daf2108d https://fakehunter.pap.pl/raport/21123f00-c6c3-49bd-b51a-b94fcfcd0c48 https://www.climameter.org/20240913-15-storm-boris https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/3426066,wielki-slaski-potop-katastrofalne-powodzie-na-dolnym-slasku-maja-swoja-dluga-historie https://lowcyburzpim.pl/niz-genuenski-charakterystyka-jak-powstaje-i-dlaczego-bywa-grozny/ https://www.opolezsercem.pl/2014/12/w-sasiedztwie-odry.html#:~:text=Du%C5%BCe%20szkody%20pow%C3%B3d%C5%BA%20wyrz%C4%85dzi%C5%82a%20w,ca%C5%82ej%20jej%20d%C5%82ugo%C5%9Bci%20oraz%20dop%C5%82ywach