Expert's report

Date of the verdict: 29.04.2021 14:21

W zgłoszonym do weryfikacji artykule pochodzącym z portalu news-front.info jest zawarta sugestia, że rezygnacja brazylijskich władz z importu rosyjskiej szczepionki Sputnik V była decyzją polityczną. To dezinformacja. Za rezygnacją z zakupu szczepionki stała jednogłośna decyzja ekspertów z brazylijskiego sanepidu, a tekst jest przykładem zaangażowania prokremlowskich mediów w kampanię promocji szczepionki Sputnik V, którą szczegółowo opisuje najnowszy raport unijnej agencji demaskującej fake newsy (euvsdisinfo.eu). Portal news-front.info, z którego pochodzi zgłoszony tekst (dostępny w kilku językach, m.in. po rosyjsku, angielsku, hiszpańsku i niemiecku), jest wymieniany w raporcie z sierpnia 2020 roku amerykańskiego Departamentu Stanu wśród zagranicznych tub propagandowych Kremla. Ze zgłoszonego tekstu dowiadujemy się, że brazylijski gubernator stanu Ceará, Camilo Santana jest przeciwnikiem „upolitycznienia” decyzji o zakupie rosyjskiej szczepionki. Może się wydawać, że to jedyna przyczyna rezygnacji z zakupu, a „upolitycznienie” to próba zdyskredytowania skuteczności rosyjskiej szczepionki. Tymczasem, zarzuty wobec preparatu są poważne i nie mają nic wspólnego z polityką. 26 kwietnia br. Brazylijska Narodowa Agencja Nadzoru Zdrowia (Anvisa) zrezygnowała z importu rosyjskiej szczepionki Sputnik V COVID-19, za czym zagłosowało jednogłośnie pięciu członków jej zarządu. Wcześniej to pracownicy naukowi Anvisy zalecili zarządowi Agencji, aby ten nie zatwierdził importu rosyjskiej szczepionki, o co wnioskowali nota bene gubernatorzy brazylijskich stanów. Badacze Anvisy zwrócili uwagę na „nieodłączne ryzyko” i „poważne” wady szczepionki, powołując się na brak informacji gwarantujących jej bezpieczeństwo, jakość i skuteczność. Ana Carolina Moreira Marino Araujo, dyrektor generalny ds. monitorowania zdrowia, powiedziała, że biorąc pod uwagę całą przedstawioną dokumentację, dane zebrane podczas inspekcji oraz informacje uzyskane od innych organów regulacyjnych, „ryzyko nieodłączne” przy stosowaniu szczepionki jest zbyt duże. Kluczową kwestią była obecność w szczepionce adenowirusa, który może się rozmnażać, co jest „poważną” wadą według Gustavo Mendesa, menedżera leków i produktów biologicznych Anvisa. Co na to Rosjanie? „Decyzja brazylijskiego urzędu regulacyjnego Anvisa o rezygnacji z importu rosyjskiej szczepionki przeciw Covid-19, Sputnik V, ma charakter polityczny" - napisał na Twitterze dystrybutor tego preparatu, państwowy Rosyjski Fundusz Inwestycji Bezpośrednich (RDIF). „Opóźnienia Anvisy w zatwierdzeniu Sputnika V mają niestety charakter polityczny i nie mają nic wspólnego z dostępem do danych czy nauki" - napisano na oficjalnym koncie preparatu na Twitterze, obsługiwanym przez RDIF. Jak dodali autorzy wpisu, resort zdrowia USA w rocznym raporcie napisał, że amerykański attaché ds. zdrowia przekonywał Brazylię do odrzucenia rosyjskiej szczepionki w ramach działań przeciwko wrogim wpływom Rosji w regionie. A o jaką politykę chodzi gubernatorowi Santanie? Tego nie dowiadujemy się ze zgłoszonego tekstu, ale według brazylijskich mediów może chodzić o konflikt władz stanowych z prezydentem Bolsonaro wokół sposobu radzenia sobie z pandemią. Bolsonaro zagroził nawet ostatnio stanom ingerencją wojskową i zapewne taki rodzaj upolitycznienia decyzji w sprawie szczepionki miał na myśli Santana. Rosyjscy naukowcy z moskiewskiego Instytutu Gamaleya twierdzą, że Sputnik V jest skuteczny w 97,6% przeciwko COVID-19, w „prawdziwej” ocenie opartej na danych od 3,8 mln zaszczepionych osób. Ale, podobnie jak Anvisa, Unia Europejska nie zatwierdziła jeszcze szczepionki, twierdząc, że potrzebuje więcej informacji na temat testów i procesu produkcyjnego tego specyfiku.

Sources

Depesza PAP z 2021-04-27, godz. 14:12 Rosja/ Dystrybutor Sputnika V: Decyzja Brazylii o rezygnacji ze szczepionki "ma charakter polityczny" Depesza PAP z 2021-04-27, godz. 04:59/ Brazylia zrezygnowała z importu rosyjskiej szczepionki Sputnik V https://euvsdisinfo.eu/eeas-special-report-update-short-assessment-of-narratives-and-disinformation-around-the-covid-19-pandemic-update-december-2020-april-2021/ https://saude.estadao.com.br/noticias/geral,anvisa-nega-autorizacao-de-importacao-da-vacina-sputnik-v-por-estados,70003694558 https://diariodonordeste.verdesmares.com.br/politica/decepcao-e-estranheza-declara-camilo-santana-depois-de-anvisa-negar-importacao-da-sputnik-v-1.3078187 Depesza PAP z 2021-04-27, godz. 02:14 Brazylia/ Brazylijscy naukowcy odradzają import rosyjskiej szczepionki Sputnik V https://www.state.gov/wp-content/uploads/2020/08/Pillars-of-Russia%E2%80%99s-Disinformation-and-Propaganda-Ecosystem_08-04-20.pdf