Expert's report

Date of the verdict: 10.05.2024 09:20

Nie jest prawdą, że nie trzeba płacić mandatów wystawianych przez APCOA Parking Polska za parkowanie przy supermarketach. Formalnie nie jest to mandat, tylko kara umowna za niewykonanie przez konsumenta czynności związanych z parkowaniem samochodu. Weryfikowany post podaje nieprawdziwe informacje, które mogą kierowców narazić na jeszcze wyższe koszty. Parkowanie pod supermarketami od lat wywołuje wiele kontrowersji, firmy zarządzające parkingami były i są pod lupą Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), ale weryfikowany post opublikowany na portalu X podaje nieprawdziwe informacje. Według mężczyzny występującego w nagraniu dołączonym do postu kartka, którą kierowcy znajdują za wycieraczką, to nie mandat, ale „wezwanie do zapłaty za umowę, którą ponoć zawarłeś odnośnie najmu miejsca parkingowego”. Z prawnego punktu widzenia w istocie nie jest to mandat tylko rachunek za parkowanie, który stanowi podstawę do roszczenia zapłaty. A jeszcze dokładniej – kara za brak opłaty za parkowanie. Za jej niezapłacenie nie grożą konsekwencje karne, ale wbrew temu, co mówi mężczyzna w filmie, że firma zarządzająca parkingiem może dochodzić zapłaty tylko na drodze procesu cywilnego, nieopłacenie kary daje jej prawo windykacji. A dokładniej – niezapłacona kara najpierw zostanie przez zarządcę parkingu przesłana do firmy windykacyjnej, która zanim skieruje sprawę do sądu, zasypie kierowcę mailami, SMS-ami i telefonami. Następnie najpewniej wpisze jego dane do Krajowego Rejestru Długów. Ostatecznie sprawa może trafić do sądu, co w przypadku przegranej konsumenta oznacza naliczenie opłat sądowych i komorniczych oraz egzekucję komorniczą. Problem powstał kilka lat temu, kiedy popularne dyskonty, jak Lidl czy Biedronka, wprowadziły parkometry na swoich parkingach. W każdym ze sklepów pierwsze 60 do 90 minut parkowania jest bezpłatne, ale trzeba pobrać bilet z parkometru i umieścić go w widocznym miejscu w samochodzie. Jego brak jest podstawą do wystawienia kary wynoszącej średnio 95 PLN. Jeśli kierowca pobrał bilet darmowego parkowania, ale nie umieścił go w samochodzie, może złożyć odwołanie i starać się o unieważnienie opłaty. Podstawą do anulowania kary jest również przedstawienie rachunku wystawionego w sklepie, przy którym znajduje się parking, jeśli figuruje na nim data i godzina, o której mniej więcej wystawiono mandat. Portal Dlahandlu.pl przypomniał, że Stowarzyszenie Konsumentów Polskich zajęło się tematem mandatów/kar już w 2019 roku. Stowarzyszenie wyjaśniało wtedy, że polskie prawo nie wprowadza ograniczeń dotyczących świadczenia usług parkingowych przy sklepach. „Możliwe jest więc pobieranie opłat przez sklepy lub innych przedsiębiorców za korzystanie z takich parkingów lub zobowiązanie do wykonania określonych czynności (np. pobrania bileciku z automatu) pod rygorem zapłaty kary” – napisał portal. W rozmowie z Innpoland.pl w 2022 roku adwokat Jakub Brzeski z kancelarii Gessel wyjaśniał, że obowiązek opłacenia kary zależy od wielu czynników: sposobu oznakowania parkingu, informowania o obowiązku uiszczenia opłaty, a także sposobu udostępnienia regulaminu użytkownikom i łatwą dostępnością do tegoż regulaminu. Jeśli część tych kwestii nie jest wyraźnie komunikowana, wówczas kierowca może próbować podważać słuszność takiej opłaty, np. na drodze sądowej. W weryfikowanym poście autor filmiku zapewniał, że zarządca parkingu „może ustalić właściciela pojazdu pisząc do CEPIKu, ale to w żaden sposób nic nie zmienia, bo pozywając samego właściciela tak naprawdę przegrają cały proces. Wystarczy, że właściciel odpowie, że to nie on zaparkował. Wtedy rzekomy właściciel tego parkingu musi udowodnić, że ten właściciel w tym czasie zawarł umowę z parkingiem i zaparkował w tym miejscu, co w praktyce jest niemożliwe”. Jak powiedział Brzeski w ramach art. 80 ustawy Prawo o ruchu drogowym dane z CEPiK są udostępniane różnym podmiotom, jeśli tylko wykażą swój interes prawny. Pojęcie interesu prawnego w tym przypadku nie jest jednoznaczne, ale dochodzenie roszczeń cywilnoprawnych może uzasadnić udostępnienie danych o właścicielu samochodu z CEPiK. Potwierdzeniem są wyroki w konkretnych sprawach dotyczących opłat dodatkowych. Wynika z nich, że takie dane były wielokrotnie udostępniane. Bohater filmu z weryfikowanego postu stwierdził także, że „to jest wezwanie do zapłaty za umowę, którą ponoć zawarłeś odnośnie najmu miejsca parkingowego. To po prostu żart”. Portal Dlahandlu.pl poświadcza, że jest to zawarcie umowy pomiędzy konsumentem a sklepem lub przedsiębiorcą świadczącym usługi parkingowe. Jej warunkiem jest prawidłowe poinformowanie o wszelkich warunkach związanych z zaparkowaniem samochodu. „Zgodnie z art. 384 § 1 Kodeksu cywilnego: »ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzór umowy, regulamin, wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy«”. Oznacza to, że kierowcy muszą być w stanie poznać wszystkie informacje dotyczące parkowania w danym miejscu. Jeśli takiej informacji nie ma, wtedy „można kwestionować brak doręczenia warunków umowy usługi parkingu i naruszenie przez sklep lub przedsiębiorcę parkingowego wymogów art. 384 § 1 Kodeksu cywilnego” – dodał portal. Osobna kwestią, która zainteresowała UOKiK, jest odwoływanie się od kary. W 2023 r. prezes UOKiK nałożył karę ponad 820 tys. PLN złotych na APCOA Parking Polska, ponieważ jego zdaniem spółka ograniczała konsumentom sposoby składania reklamacji, dopuszczając tylko dwa rodzaje zgłoszeń: poprzez formularz na stronie internetowej lub listownie. Tymczasem powinna uwzględniać także te składane w innej formie, np. mailowo czy osobiście. Ponadto sprzecznie z ustawą o prawach konsumenta wskazywała, że termin, w jakim rozpatrzy reklamacje może być dłuższy niż 30 dni. A od początku 2023 roku obowiązywała unijna dyrektywa Omnibus, która skróciła ten czas do 14 dniu. APCOA zapowiedziała odwołanie się od decyzji UOKiK. „Procedura reklamacyjna nie może ograniczać uprawnień konsumentów. To oni, a nie przedsiębiorca, powinni mieć możliwość wyboru preferowanego sposobu składania reklamacji. Co więcej, informacje przekazywane przez spółkę powinny być prawdziwe i kompletne. Gdyby konsumenci nie zostali wprowadzeni w błąd, mogliby zdecydować o zasadności dalszego dochodzenia swoich praw czy podjęcia obrony przed sądem” – mówił wtedy prezes UOKiK Tomasz Chróstny. Według danych urzędu liczba skarg na operatorów parkingów przy supermarketach stale rośnie. W 2020 r. było ich 128, a w 2023 aż 377. Autor postu komentując dołączony film napisał, że zarządcy parkingów to firmy celowo wpuszczane do Polski „w celu okradania Polaków”, a bohater filmu stwierdził, że APCOA (co prawda nie podał tej nazwy, lecz na początku nagrania zaprezentował mandat wystawiony przez tę właśnie firmę) „zarobiła w 2021 roku na takich »mandatach«, których ludzie nie musieli opłacać, 110 mln PLN”. Do Polski APCOA weszła w 1998 roku. W sprawozdaniu finansowym za 2021 rok spółka raportowała przychody w wysokości 58,77 mln PLN i zysk netto 3,12 mln PLN. W 2022 roku kwoty te wyniosły odpowiednio 83,31 mln PLN i 5,53 mln PLN. Informacje o niebywałych zarobkach tylko na mandatach są więc nieprawdziwe. APCOA jest międzynarodową firmą zarządzającą prawie dwoma milionami miejsc parkingowych w 13 krajach europejskich. Właścicielem jest amerykański fundusz Private Equity Strategic Value Partners. Jednocześnie media oraz APCOA ostrzegają konsumentów przed próbami oszustwa. Zdarza się, że znalezione za wycieraczką wezwanie do zapłaty jest fałszywe, a podany na nim numer rachunku bankowego należy do oszustów, a nie do firmy. Na wezwaniu wystawionym przez APCOA jest QR kod przekierowujący do strony internetowej, na której można zobaczyć numer wezwania, zdjęcia wykonane przez kontrolera, poznać powód nałożenia opłaty dodatkowej oraz złożyć reklamację lub opłacić wezwanie do zapłaty.

Sources

https://www.dlahandlu.pl/detal-hurt/wiadomosci/mandat-za-parkowanie-pod-marketem-posypia-sie-kolejne-kary-od-uokik,141536.html https://www.dlahandlu.pl/detal-hurt/wiadomosci/platne-parkingi-pod-sklepami-i-w-centrach-handlowych-nieuczciwe-zasady-dzialania,118189.html https://www.dlahandlu.pl/detal-hurt/wiadomosci/wysoka-kara-dla-operatora-parkingow-przy-sklepach-aldi,118186.html https://innpoland.pl/186634,czy-trzeba-placic-mandaty-za-parkowanie-pod-marketami https://uokik.gov.pl/weip-decyzja-prezesa-uokik#:~:text=W%202023%20Prezes%20UOKiK%20na%C5%82o%C5%BCy%C5%82,lub%20listownie%20na%20adres%20siedziby https://www.apcoa.pl/aktualnosci/ostatnie-aktualnosci/artykul/stanowisko-apcoa-w-sprawie-decyzji-uokik/ https://www.dlahandlu.pl/detal-hurt/wiadomosci/mandat-za-parkowanie-pod-dyskontem-moze-byc-falszywy,143837.html https://moto.pl/MotoPL/7,88389,29123905,mandat-za-parkowanie-pod-biedronka-lub-lidlem-czy-mozna-uniknac.html https://www.auto-swiat.pl/wiadomosci/aktualnosci/sypia-sie-mandaty-pod-biedronkami-i-lidlami-uokik-zostal-juz-o-tym-poinformowany/hm2te62 https://motoryzacja.interia.pl/wiadomosci/news-horrendalne-kary-za-parkowanie-pod-lidlem-i-biedronka-klienc,nId,7323772#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=chrome https://www.o2.pl/biznes/mandat-za-parkowanie-pod-lidlem-lub-biedronka-tak-unikniesz-placenia-7024277907696576a https://superbiz.se.pl/wiadomosci/zapomniales-oplacic-parkingu-pod-sklepem-i-dostales-kare-tak-mozesz-jej-uniknac-aa-GXn7-zVjo-GnY9.html https://max8.pl/mandat-za-parkowanie-przed-sklepem#:~:text=Warto%20wiedzie%C4%87%2C%20%C5%BCe%20sklep%20czy,jedynie%20stra%C5%BC%20miejska%20lub%20policja https://www.bizraport.pl/krs/0000129400/apcoa-polska-spolka-z-ograniczona-odpowiedzialnoscia https://www.apcoa.pl/aktualnosci/ostatnie-aktualnosci/artykul/fundusz-inwestycyjny-strategic-value-partners-zawarl-umowe-nabycia-100-udzialow-spolek-tworzacych-grupe-apcoa/#:~:text=Jest%20nam%20mi%C5%82o%20poinformowa%C4%87%2C%20i%C5%BC,naszej%20firmy%20od%202014%20roku.