Raport eksperta

Data werdyktu: 12.05.2022 16:40

W zgłoszonym do sprawdzenia tekście, pochodzącym z rosyjskiego portalu iz.ru. czytamy, że inwazja Rosji na Ukrainę jest zgodna z międzynarodowym prawem. To nieprawda. Zbrojna napaść Rosji na Ukrainę jest niezgodna z Kartą Narodów Zjednoczonych (KNZ). Jak można przeczytać w zgłoszonym artykule z serwisu iz.ru, „Rosja rozpoczęła specjalną operację ochrony ludności Donbasu zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych", o czym 26 kwietnia prezydent Putin poinformował na spotkaniu z sekretarzem generalnym ONZ António Guterresem. Putin wyjaśnił, że Rosja została zmuszona do uznania tzw. republik ludowych Donieckiej i Ługańskiej (DNR i ŁNR) w celu powstrzymania ludobójstwa w Donbasie, co zresztą mówił już w swoim wystąpieniu z 24 lutego br. Polski Instytut Spraw Międzynarodowych przeprowadził analizę (jej pełny tekst pod linkiem w źródłach) argumentacji Kremla, w której stwierdza, że wygłaszane przez prezydenta Rosji tezy mijają się z prawdą. „W przemówieniu z 24 lutego br. Putin próbował uzasadnić atak [na Ukrainę-red.] przede wszystkim koniecznością prewencyjnej zbiorowej samoobrony – Rosji i tzw. republik ludowych – przed rzekomym atakiem Ukrainy i NATO. Legalność takiej samoobrony budzi kontrowersje w prawie międzynarodowym. Ukraina od lat dąży do odzyskania Krymu i części Donbasu metodami pokojowymi, m.in. z wykorzystaniem negocjacji i postępowań przed trybunałami międzynarodowymi." - czytamy w analizie PISM z 25.02.22 autorstwa Szymona Zaręby pt. "Prawne aspekty ataku na Ukrainę". "Zbrojna napaść Rosji jest użyciem siły przeciw integralności terytorialnej i niezależności politycznej innego państwa, niezgodnym z art. 2 ust. 4 Karty Narodów Zjednoczonych (KNZ) i uprawniającym Ukrainę do samoobrony w myśl art. 51 KNZ. To akt sprzeczny z zasadami Statutu Rady Europy i zobowiązaniami wyrażonymi w Akcie Końcowym KBWE, Paryskiej Karcie Nowej Europy i Memorandum Budapeszteńskim. W świetle wyroków międzynarodowych trybunałów i rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 3314 z 1974 r. (która odzwierciedla prawo zwyczajowe) bombardowania, ataki na siły zbrojne, inwazję, okupację wojskową i wspieranie ataków separatystów należy też określić jako agresję. Ewentualne nabytki terytorialne uzyskane w jej wyniku byłyby sprzeczne z międzynarodowym prawem zwyczajowym (tak jak np. w przypadku ataku Iraku na Kuwejt), a ich uznanie przez inne państwa naruszałoby prawo międzynarodowe" - czytamy dalej w analizie PISM. "Dokonana przy wsparciu Białorusi agresja Rosji na Ukrainę stanowi pogwałcenie norm prawa międzynarodowego, które są podstawą porządku międzynarodowego ukształtowanego po II wojnie światowej. Uzasadnienie ataku przedstawione przez rosyjskiego prezydenta Władimira Putina jest wątpliwe prawnie i sprzeczne z faktami" - podsumowuje PISM.

Żródła

https://www.pism.pl/webroot/upload/files/Komentarz%20PISM%20nr%2013-2022(1).pdf https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/karta-narodow-zjednoczonych-statut-miedzynarodowego-trybunalu-16779385/art-51 https://lexlege.pl/karta-narodow-zjednoczonych/art-2/