Raport eksperta

Data werdyktu: 03.09.2020 12:45

Opublikowany na profilu FB resortu zdrowia komentarz internauty, który głosi, że wiele płynów do dezynfekcji zawiera etanol, przez co ich stosowanie zagraża zdrowiu użytkowników, w dużej mierze mija się z prawdą. Zacznijmy od przypomnienia, że Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), w ramach profilaktyki zakażeń nowym koronawirusem (oraz wieloma innymi patogenami), zaleca częste i dokładne mycie rąk wodą z mydłem, a w sytuacji, gdy nie jest to możliwe, stosowanie płynów dezynfekujących na bazie alkoholu (min. 60%). Zgodnie z zaleceniami WHO, w tego typu płynach stosuje się jako główny składnik przede wszystkim etanol lub też zamiennie alkohol izopropylowy. Zatem prawdą jest, że wiele środków do dezynfekcji zawiera etanol. Nieprawdziwa i wprowadzająca w błąd jest jednak teza, zawarta w zgłoszonym do weryfikacji komentarzu, że częste stosowanie płynów dezynfekujących na bazie etanolu poważnie zagraża zdrowiu ludzi, np. prowadząc do utraty wzroku. Być może autor tego komentarza dysponuje niewystarczającą wiedzą z zakresu chemii i pomylił po prostu etanol z metanolem, który rzeczywiście jest bardzo niebezpieczną substancją toksyczną. Metanol jednak, z uwagi na związane z nim zagrożenia dla zdrowia, nie jest stosowany w płynach do dezynfekcji rąk, przynajmniej tych, które są legalne i zostały oficjalnie dopuszczone do obrotu. Przed płynami do dezynfekcji zawierającymi metanol ostrzegała w tym roku m.in. amerykańska agencja FDA. Pojawili się bowiem „biznesmeni”, którzy szukali łatwego zarobku, próbując sprzedawać tanie płyny do dezynfekcji zawierające metanol (alkohol ten przypomina etanol, ale jest od niego znacznie tańszy). Państwowa Inspekcja Sanitarna przypomina, że kupując płyn lub inny środek do dezynfekcji rąk, warto sprawdzić czy posiada on oficjalne zezwolenie na sprzedaż w Polsce. Takie zezwolenia wydaje Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. „Środki do dezynfekcji, obecne na rynku, na które zostało wydane odpowiednie pozwolenie, stosowane zgodnie z przeznaczeniem i w sposób określony przez producenta są produktami bezpiecznymi, posiadającymi udowodniony sposób działania” – zapewnia Główny Inspektorat Sanitarny. Fakt, czy dany producent i jego płyn mają stosowne zezwolenia można sprawdzić w specjalnej bazie danych (Wykazie Produktów Biobójczych), dostępnej online, na stronie internetowej wspomnianego wcześniej urzędu. „Kupując płyny i żele dezynfekujące, domagaj się zatem informacji o składzie, numeru pozwolenia (który sprawdzisz w wykazie na stronie internetowej urzędu) oraz w razie niejasności, również decyzji rejestracyjnej oraz karty charakterystyki produktu – w niej znajdziesz informacje o zawartości substancji aktywnej, danych producenta i szczegółowych właściwościach produktu” – czytamy w fachowym artykule dotyczącym płynów dezynfekcyjnych opublikowanym na stronie internetowej Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego. Podsumowując, każdy legalny i bezpieczny dla zdrowia płyn powinien na opakowaniu zawierać kilka istotnych informacji, w tym m.in. o składnikach, posiadanych właściwościach dezynfekujących / biobójczych i/lub wirusobójczych, a także numer pozwolenia na obrót. Jeśli ich tam nie ma, to produkt może być niebezpieczny i nie należy go kupować.

Żródła

Zalecenia rządowe dotyczące profilaktyki zakażeń (higieny rąk). https://www.gov.pl/web/koronawirus/porady Informacje WHO dotyczące zalecanego składu preparatów do dezynfekcji rąk. https://www.who.int/gpsc/5may/Guide_to_Local_Production.pdf?ua=1 Ostrzeżenia FDA przed płynami zawierającymi metanol. https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-updates-hand-sanitizers-consumers-should-not-use Fachowy artykuł o płynach dezynfekujących ze strony internetowej Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego https://ppnt.poznan.pl/plyny-dezynfekujace-fakty-i-mity/ Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie środków do dezynfekcji rąk https://www.gov.pl/web/gis/komunikat-glownego-inspektora-sanitarnego-w-sprawie-srodkow-do-dezynfekcji-rak Wykaz Produktów Biobójczych http://bip.urpl.gov.pl/pl/biuletyny-i-wykazy/produkty-biob%C3%B3jcze