Raport eksperta

Data werdyktu: 31.08.2023 08:45

Tzw. zderzak Łągiewki nie został zniszczony ani ukradziony. Pomimo kontrowersji, które wywoływał w środowisku naukowym, ostatecznie uzyskał patent europejski. Jednak z czasem propagujący go ludzie przestali się angażować w jego rozwój, a sama konstrukcja nie cieszyła się takim zainteresowaniem przemysłu, jak się spodziewano. Zgłoszony tweet zawiera w warstwie tekstowej i graficznej sugestię, że wynalazek zderzaka Łągiewki został celowo zniszczony, czy też ukradziony. Historia konstrukcji nazywanej zderzakiem Łągiewki zaczyna się w publikacjach medialnych w 1998 roku, kiedy to na stadionie miejskim w Kowarach na Dolnym Śląsku odbyła się prezentacja urządzenia absorbującego impet zderzenia samochodu z przeszkodą przy prędkości 40 km/h, w którym ani pojazd (fiat 126p), ani kierowca nie odnieśli żadnego uszczerbku. Wynalazek, nazwany później „energetycznym przetwornikiem akumulacyjno-rozproszeniowym (EPAR) to rodzaj amortyzatora zderzeń, w którym do wirników urządzenia odprowadzana zostaje część energii kinetycznej kolidujących obiektów. W początkowych objaśnieniach działania urządzenia twierdzono, że siły działające w pojeździe zaopatrzonym w to urządzenie są mniejsze niż wynikające z praw mechaniki Newtona. Między innymi za sprawą kontrowersji dotyczących naukowego opisu wynalazku Polski Urząd Patentowy dwukrotnie odmówił wynalazcy przyznania patentu, uzasadniając to brakiem spełnienia niezbędnych kryteriów. Hipotezy wynalazców dotyczące działania zderzaka Łągiewki nie zostały zatwierdzone w czasopismach naukowych tzw. listy filadelfijskiej, czyli Journal Citation Reports, listy miarodajnych czasopism naukowych, publikowana corocznie przez Clarivate Analytics. Zderzak nie wyszedł poza fazę prototypową. Pierwszy prototyp zderzaka był testowany na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie m.in. przez Stanisława Gumułę. W kolejnej próbie zainteresowania przemysłu urządzeniem zmodyfikowano je, zmieniono nazwę na EPAR. Zmodyfikowano też opis działania urządzenia. W roku 2011 EPAR uzyskał złoty medal Międzynarodowej Federacji Organizacji Wynalazczych (IFIA) za najlepszy wynalazek pierwszej dekady XXI w. W tym samym roku Narodowe Centrum Badań i Rozwoju podpisało umowę o współpracy z EPAR w celu finansowania kosztów sporu z Malcolmem Smithem z Uniwersytetu Cambridge o prawa do patentu. Okazało się bowiem, że brytyjski naukowiec opracował podobne urządzenie i sprzedał je Formule 1. Po kilku miesiącach okazało się, że zgodnie z regulacjami UE, NCBiR nie może finansować patentowego sporu prawnego. Europejski Urząd Patentowy przyznał w 2015 roku Łągiewce patent, jednak dwa lata później konstruktor zmarł. Informacji o realizacji projektu było coraz mniej i w końcu zanikły całkowicie. Jeszcze w 2011 roku twórcy donosili, że trwają prace nad zastosowaniem rozwiązań Łągiewki w barierach drogowych, a testy zespołu EPAR miały wykazywać redukcję siły zderzenia o 50-90 proc. Pojawiły się także doniesienia, iż zaczęto projektować zastosowanie EPAR w kuwejckich tankowcach oraz odbojnicach portowych. Nic nie wiadomo o dalszym ciągu tych badan i testów. Według źródeł, strona internetowa projektu EPAR przestała działać w roku 2015. Adres zderzak-lagiewki.pl podajemy w źródłach, aby każdy mógł się sam przekonać, że strona jest niedostępna. Podobnie nieaktualny jest adres www.epar.pl. W polu źródła zamieszczamy również link do dyskusji na temat zderzaka Łągiewki w serwisie Quora.com, który nie jest źródłem w sensie ścisłym, ale opinie i komentarze, które można tam przeczytać stanowią dodatkowy ciekawy kontekst, niejako podsumowując wszelkie kontrowersje wywołane w związku z tą konstrukcją.

Żródła

https://archiwum.ncbr.gov.pl/o-centrum/aktualnosci/szczegoly-aktualnosci/news/podpisanie-umowy-o-wspolpracy-pomiedzy-ncbir-i-epar-37561/ https://auto.dziennik.pl/artykuly/325594,ten-kosmiczny-wynalazek-z-polski-uratuje-kierowcow.html https://archiwum.ncbr.gov.pl/fileadmin/gfx/ncbir/userfiles/_public/monitoring/ncbir_da_pieniadze_na_walke_o_patent_dla.pdf https://register.epo.org/application?number=EP02740930 https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news,380490,polacy-tworcami-bariery-drogowej-zmniejszajacej-skutki-zderzenia.html http://www.magazynprzemyslowy.pl/produkcja/Rewolucyjna-bariera-drogowa-z-technologia-EPAR%2C1864%2C1 https://intercars.pl/blog/czesci-samochodowe/co-to-jest-zderzak-lagiewki-historia-i-zasada-dzialania/ http://zderzak-lagiewki.pl http://www.epar.pl https://pl.quora.com/Czemu-wynalazek-%C5%81agiewki-nadal-nie-ma-zastosowania-w-samochodach