Raport eksperta

Data werdyktu: 26.03.2025 12:25

Rozpowszechniane w ostatnich dniach w mediach społecznościowych nagranie z podpalenia izraelskiego konsulatu w Stambule w Turcji nie ma nic wspólnego z trwającymi tam protestami i pochodzi z października 2023 roku. Autor weryfikowanego postu opublikowanego na portalu X 23 marca 2025 roku napisał, że „dzisiaj wieczorem w trakcie demonstracji podpalono izraelską ambasadę”. I dołączył filmik, na którym demonstranci podpalają budynek. Od kilku dni w Turcji mają miejsce protesty wywołane aresztowaniem 19 marca 2025 roku opozycyjnego wobec prezydenta Recepa Erdogana burmistrza Stambułu Ekrema Imamoglu pod zarzutem korupcji. Kilka dni wcześniej Imamoglu został wybrany kandydatem Republikańskiej Partii Ludowej (CHP) w wyborach prezydenckich. Teoretycznie mają się odbyć dopiero w 2028 roku, ale siły opozycyjne podejrzewają, że obecne władze mogą je przyspieszyć. Wg BBC w demonstracjach w całym kraju biorą udział dziesiątki tysięcy osób, Sky News z kolei pisał o setkach tysięcy. Komentatorzy są zgodni co do jednego – to największe od dekady protesty antyrządowe. Władze zatrzymały już ponad tysiąc osób i twierdziły, że 123 policjantów zostało rannych. Nie zmienia to jednak faktu, że weryfikowane nagranie nie przedstawia obecnych protestów. Po raz pierwszy pojawiło się ono w sieci 17 października 2023 roku. Wtedy Turcy demonstrowali przeciwko Izraelowi, który zaatakował szpital Al-Ahli w Strefie Gazy. W efekcie zginęło 471 Palestyńczyków, a 300 było rannych. O podpaleniu informowała agencja Reutersa i zamieściła zdjęcie budynku konsulatu z komentarzem „Fajerwerki eksplodują, gdy propalestyńscy demonstranci zbierają się w pobliżu konsulatu Izraela podczas protestu”. To samo nagranie pojawiło się w sieci także w maju 2024, wtedy rzekomo pokazując reakcję Turków na izraelskie ataki w Strefie Gazy. W wyniku nalotu na Rafah 26 maja 2024 r. w obozie wybuchł pożar i zginęło co najmniej 45 Palestyńczyków. Wywołało to kolejną fale protestów, w tym propalestyńską demonstrację przez konsulatem Izraela w Stambule 27 maja 2024 roku. Autor postu nie był jedyną osobą, która opublikowała stary filmik twierdząc, że przedstawia obecne wydarzenia. Inny użytkownik napisał, że do podpalenia doszło po tym, „jak Izrael poparł demonstracje przeciwko Partii Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP) [partia Erdogana – FH] oraz zachęcał i podsycił wojnę domową w Turcji”. Ale zdaniem kolejnego był to „głośny i wyraźny komunikat do skorumpowanego dyktatora Erdogana, że Turcy nie akceptują współudziału w ludobójstwie w Strefie Gazy”. W listopadzie 2023 roku Erdogan postanowił zerwać stosunki z Izraelem. Powiedział wtedy, że Turcja zrobi wszystko, co w jej mocy, aby pociągnąć premiera Izraela Benjamina Netanjahu do odpowiedzialności za działania w Strefie Gazy.

Żródła

https://www.reuters.com/fact-check/old-video-istanbul-protest-shared-new-following-may-26-rafah-strike-2024-05-31/ https://x.com/KendineMuhabir/status/1714433475313340922 https://eu.usatoday.com/story/news/factcheck/2024/05/29/video-shows-2023-protest-at-israeli-consulate-in-istanbul/73880061007/ https://www.bbc.com/news/articles/c0egjvj8vdro https://news.sky.com/story/turkey-protesters-met-with-tear-gas-and-rubber-bullets-at-rallies-after-presidents-main-rival-jailed-13334597