Raport eksperta

Data werdyktu: 29.06.2022 17:13

Mord katyński, czyli rozstrzelanie przez NKWD ponad 22 tys. polskich oficerów jest bezsprzecznym faktem historycznym, który został potwierdzony także przez rosyjskich historyków i polityków, ale – w zależności od doraźnych potrzeb – jest poddawany w wątpliwość jedynie przez władze Rosji i związanych z nimi propagandystów. Do sprawdzenia został zgłoszony tekst opublikowany w serwisie internetowym Radia Sputnik. Autor publikacji, powołując się na rosyjskiego historyka Aleksieja Płotnikowa twierdzi, że nie ma mocnych dowodów na to, że rozstrzelanie polskich oficerów w Katyniu i Miednoje to wina NKWD. To nieprawda. Dowodem na rozstrzelanie polskich oficerów przez NKWD jest tajny rozkaz podpisany przez Józefa Stalina 5 marca 1940 r., który został odnaleziony w radzieckich archiwach, a w 1992 r. jego kopię otrzymał polski rząd. Na podstawie tego dokumentu zabito ponad 22 tysiące polskich oficerów: Wojska Polskiego, Policji, Straży Granicznej i Żandarmerii Wojskowej. Uchwała została przygotowana przez Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych ZSRR Ławrientija Berię, a podpisali się pod nią, oprócz Stalina, marszałek Związku Radzieckiego Kliment Woroszyłow, wiceprzewodniczący Rady Komisarzy Ludowych Anastas Mikojan oraz minister spraw zagranicznych ZSRR Wiaczesław Mołotow. Uchwała zainicjowała egzekucje polskich jeńców zabijanych strzałami w tył głowy. Ciała ofiar mordów zostały pochowane w masowych grobach, które później odkryto w Lesie Katyńskim, Miednoje, Bykowni oraz Piatichatkach pod Charkowem. Informacja o zbrodni dokonanej przez radziecki aparat bezpieczeństwa została utajniona, jednak w 1943 r. masowe groby polskich oficerów odkryli Niemcy i poinformowali o tym opinię publiczną. Władze ZSRR przez wiele lat zaprzeczały swojej odpowiedzialności za zbrodnię katyńską, oskarżając o sprawstwo Niemców. J50 rocznicę mordu katyńskiego uznały ją za „jedną z cięższych zbrodni stalinizmu”. Oświadczenie to uznawane jest za przełom w wyjaśnianiu okoliczności śmierci polskich oficerów, ale do dziś Kreml nie zgodził się na pełne ujawnienie akt katyńskich. W 1992 r. na polecenie prezydenta Rosji Borysa Jelcyna przewodniczący Komitetu ds. Archiwów Państwowych prof. Rudolf Pichoja przekazał w Belwederze prezydentowi RP Lechowi Wałęsie tylko niektóre dokumenty dotyczące sprawy katyńskiej, m.in. wspomnianą uwierzytelnioną kopię rozkazu Stalina, na podstawie którego zamordowano polskich oficerów. 2 sierpnia 1993 r. zespół ekspertów przy Głównej Prokuraturze Wojskowej Federacji Rosyjskiej opublikował raport końcowy w sprawie kwalifikacji prawnej zbrodni katyńskiej. W pkt. 6 napisano: „Zamordowanie w kwietniu–maju 1940 r. 14 522 jeńców z kozielskiego, starobielskiego i ostaszkowskiego obozu Zarządów NKWD obwodów smoleńskiego, kalinińskiego i charkowskiego oraz w tym samym czasie 7305 więźniów z aresztów śledczych NKWD Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy, po którym nastąpiła masowa deportacja ich rodzin w głąb ZSRS – było najcięższą zbrodnią przeciwko pokojowi, przeciwko ludzkości”. Później rosyjskie śledztwo w sprawie zbrodni praktycznie stanęło w miejscu, a w 2004 r. Główna Prokuratura Wojskowa Federacji Rosyjskiej umorzyła je. W listopadzie 2010 r. Duma Państwowa Rosji przyjęła uchwałę, w której uznała mord na polskich oficerach za zbrodnię reżimu stalinowskiego, a ZSRS – za państwo totalitarne. 13 kwietnia 2012 r. główny prokurator wojskowy Rosji Siergiej Fridinski oficjalnie potwierdził, że umarzając w 2004 r. śledztwo w sprawie Katynia, strona rosyjska nie sformułowała żadnych zarzutów wobec Józefa Stalina i innych przywódców dawnego ZSRS. „Niewykluczone, że akta śledztwa w sprawie rozstrzelania polskich oficerów w ZSRS w 1940 r. nigdy nie zostaną odtajnione” – poinformowała wówczas agencja Interfax, powołując się na „źródło zorientowane w sytuacji”.16 kwietnia 2012 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu w wydanym przez siebie wyroku nazwał mord katyński „zbrodnią wojenną popełnioną przez władze ZSRR”.

Żródła

https://www.wprost.pl/galerie/7042/1/tajna-notatka-stalina.html http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/33673?t=Stalinowski-wyrok-smierci-na-tysiacach-Polakow https://dzieje.pl/aktualnosci/30-lat-temu-zsrs-przyznal-sie-do-zbrodni-katynskiej