Raport eksperta

Data werdyktu: 28.08.2023 14:40

Tak. Papież powiedział młodym Rosjanom, że są spadkobiercami wielkiej Rosji i wezwał ich do tego, aby nie rezygnowali z tego dziedzictwa. Katolickie agencje informacyjne, na czele z oficjalną stroną Watykanu, w relacjach z wideo konferencji z udziałem papieża z okazji 10 spotkania rosyjskiej młodzieży katolickiej w Petersburgu pominęły jednak ten fragment wystąpienia Franciszka, dlatego jeszcze wczoraj doniesienia o słowach papieża nt. wielkiej Rosji mogły wydawać się fake newsem. Agencje skoncentrowały się na wygłoszonym z kartki przemówieniu papieża w języku hiszpańskim, w którym mówił o budowaniu mostów między starymi i młodymi i wezwał rosyjską młodzież do bycia „rzemieślnikami pokoju”. Słowa o wielkiej Rosji padły w mniej oficjalnej części tego spotkania online z młodymi Rosjanami i donosiły o tym na początku tylko rosyjskie serwisy i należąca do przedsiębiorcy z Afganistanu TVKana. Ostatecznie odniosło się do nich dziś także biuro prasowe Stolicy Apostolskiej, potwierdzając, że zostały one wypowiedziane i tłumacząc papieża. Jak czytamy w zgłoszonym do sprawdzenia tweecie, papież Franciszek zwrócił się do rosyjskiej młodzieży katolickiej w następujących słowach: "Jesteście spadkobiercami wielkiej Rosji. Świętych władców, wielkiej Rosji Piotra I, Katarzyny II, tego oświeconego imperium wielkiej kultury. Nigdy nie rezygnujcie z dziedzictwa Matki Rosji." To prawda, choć tłumaczenia jego słów wygłoszonych po włosku, w różnych wersjach językowych nieznacznie się różnią. O tym, że takie słowa padły doniesiono na początku m.in. na stronie cathmos.ru, należącej do Rzymskokatolickiej Archidiecezji Bożej Matki w Moskwie ( Римско-католическая Архиепархия Божией Матери в Москве), która powoływała się na nagranie zamieszczone w sieci przez TVKana. O sprawie napisał także wczoraj portal „Politico” powołując się także na nagranie telewizji Kana, dostępne na kanale YouTube. Tymczasem, jeszcze wczoraj (tj. 28.08.23) w dostępnych, wiarygodnych źródłach ta wypowiedź została przemilczana. Z relacji vaticannews.va, agencji informacyjnej Ansa czy press.vatican.va można się było dowiedzieć, że w trakcie wideokonferencji papież Franciszek przemówił do 400 młodych Rosjan i Rosjanek zebranych w bazylice pw. św. Katarzyny w Petersburgu z okazji ogólnorosyjskiego spotkania młodych katolików. I że w swoim wystąpieniu (w języku hiszpańskim) nawiązał jedynie do hasła niedawnych Światowych Dni Młodzieży w Lizbonie („Maryja wstała i poszła z pośpiechem”, Łk 1,39) podkreślając, że każdy jest wybrany i wezwany przez Boga. Papież wezwał też młodych Rosjan aby otworzyli się na bogactwo doświadczeń i przeżyć ludzi starszych i byli budowniczymi mostów między pokoleniami. Zwrócił się też do rosyjskiej młodzieży z życzeniem aby znaleźli powołanie do bycia „rzemieślnikami pokoju” wobec tylu konfliktów i polaryzacji trawiących świat dokoła. Słowa o wielkiej Rosji i dziedzictwie rosyjskich carów padły najprawdopodobniej w trakcie odpowiedzi na pytania zadawane przez młodzież, ewentualnie przed błogosławieństwem, o czym donosił portal eastjournal.net. Uznanie dla dziedzictwa wielkiej Rosji i jej imperialnej historii wyrażone przez papieża na spotkaniu z młodymi Rosjanami w czasie, kiedy toczy się wywołana przez Rosję wojna na Ukrainie wywołały w sieci burzę. Skrytykowali je m.in. ukraińscy dyplomaci i komentatorzy, ale także polscy publicyści m.in. Grzegorz Górny na portalu wpolityce.pl, który przypomniał, jak car Piotr i caryca Katarzyna zachowali się wobec Kozaków: „Car Piotr I konsekwentnie i systematycznie niszczył wszelkie przejawy ukraińskiej niezależności, unicestwiając fizycznie jej ludność i niszcząc dobrobyt materialny kraju. Taką politykę realizował zwłaszcza po bitwie pod Połtawą, gdy pokonał armię szwedzko-kozacką, w której jednym z dowódców był hetman Iwan Mazepa. Car zesłał dziesiątki tysięcy Kozaków na daleką północ do ciężkiej pracy przymusowej przy kopaniu kanałów wokół jeziora Ładoga czy budowy na fińskich bagnach nowej stolicy imperium – Sankt Petersburga. /…/ Podobną politykę prowadziła też Katarzyna II, która zlikwidowała ostatecznie Sicz Zaporoską, czyli ostatnią namiastkę ukraińskiej państwowości, którą przekształciła w gubernię małorosyjską. /…/ W tajnych instrukcjach dla carskiego namiestnika na tych terenach Katarzyna II nakazywała m.in. zniszczyć wszelkie pozostałości ukraińskiej autonomii, wprowadzić pańszczyznę chłopów oraz zwiększyć ściągalność podatków od miejscowej ludności w każdy możliwy sposób.” Górny przypomniał też iż Piotr I był władcą, który całkowicie zinstrumentalizował religię prawosławną, podporządkowując ją polityce imperium. Górny zacytował też pełniejsze niż w zgłoszonym tweecie tłumaczenie słów papieża: „Nigdy nie zapominajcie o swoim dziedzictwie. Jesteście spadkobiercami wielkiej Rosji: wielkiej Rosji świętych, władców, wielkiej Rosji Piotra I, Katarzyny II, tego imperium – wielkiego, oświeconego, wielkiej kultury i wielkiego człowieczeństwa. Nigdy nie rezygnujcie z tego dziedzictwa, jesteście spadkobiercami wielkiej Matki Rosji, kontynuujcie to. I dziękuję wam. Dziękuję za wasz sposób bycia, za wasz sposób bycia Rosjanami”. Potwierdzeniem, że takie słowa papieża padły jest dzisiejszy komunikat opublikowany przez rzecznika i dyrektora Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej Matteo Bruniego, który tłumaczy, co papież miał na myśli wypowiadając słowa o wielkiej Rosji: „W słowach pozdrowienia skierowanych w ostatnich dniach do grupy młodych rosyjskich katolików, jak wynika z kontekstu, w jakim je wypowiedział, papież miał zamiar zachęcić młodych ludzi do zachowania i promowania wszystkiego, co pozytywne w wielkim dziedzictwie kulturowym i duchowości rosyjskiej, na pewno nie po to, by wywyższać logikę imperialistyczną i osobistości [rosyjskiej-red.] władzy, przywołane w celu wskazania pewnych historycznych okresów odniesienia”. (źródło agencja ANSA)

Żródła

Dostęp do źródeł 28.08.23 do godz. 22:00 i 29.08.23 godz. 16:00 https://cathmos.ru/video-zaklyuchitelnoe-slovo-papy-vo-vremya-telemosta-s-rossijskoj-katolicheskoj-molodyozhyu/ Wypowiedź papieża Franciszka nt. wielkiej Rosji w nagraniu TVKana: https://www.youtube.com/watch?v=DB1xytot5Zc https://www.eastjournal.net/archives/132829 Oficjalne wystąpienie papieża Franciszka w tłumaczeniu na rosyjski: https://www.vaticannews.va/ru/pope/news/2023-08/obrashenie-papy-k-rossiyskoy-katolicheskoy-molodezhi.html Tekst przemówienia papieża Franciszka do rosyjskiej młodzieży w językach hiszpańskim i włoskim: https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2023/08/26/0584/01275.html https://www.vaticannews.va/it/papa/news/2023-08/papa-giovani-russi-siate-artigiani-pace-mezzo-conflitti.html https://www.agensir.it/quotidiano/2023/8/26/papa-francesco-video-conferenza-con-i-giovani-cattolici-russi-a-san-pietroburgo-vi-siete-riuniti-qui-per-essere-ununica-chiesa/ http://www.fides.org/it/news/74123-EUROPA_RUSSIA_Papa_Francesco_ai_giovani_cattolici_russi_i_bravi_diplomatici_fanno_bene_all_umanita https://www.vaticannews.va/it/papa/news/2023-08/papa-francesco-russia-dichiarazione-bruni.html https://www.ansa.it/vaticano/notizie/2023/08/29/bruni-il-papa-non-esalta-logiche-imperialiste_0ef45947-bd03-4258-8175-a731c440ce5e.html