Raport eksperta

Data werdyktu: 02.02.2023 17:59

To nieprawda. Nazwę miasta zmieniono na jeden dzień (2 lutego) z okazji 80 rocznicy zwycięstwa Armii Czerwonej nad wojskami Hitlera pod Stalingradem. Powrotu do historycznego nazewnictwa od lat domagają się weterani, ale przeciwni - ze względów praktycznych - są mieszkańcy Wołgogradu. Do sprawdzenia trafił tweet opublikowany 31 stycznia w języku angielskim, który po przetłumaczeniu brzmi: „Powrót do ZSRR: Wołgograd zmienia nazwę na Stalingrad”. Dla uwiarygodnienia swojej informacji autor wpisu dołączył film zamieszczony tego samego dnia na innym koncie na Twitterze, na którym dwóch mężczyzn zawiesza tablice drogowe przy wjeździe do miasta z napisem „Сталинград” (Stalingrad). Nie jest jednak prawdą, że rosyjski Wołgograd został na stałe przemianowany na Stalingrad. Nazwa symbolicznie została zmieniona na jeden dzień - 2 lutego, kiedy przypada 80 rocznica zwycięstwa Armii Czerwonej w bitwie stalingradzkiej, jednej z najbardziej krwawych batalii II wojny światowej. W tym roku okrągła rocznica tego wydarzenia zbiegła się z wojną na Ukrainie, a obchody historycznego zwycięstwa władze Rosji wykorzystały do mobilizowania Rosjan do poparcia inwazji. Do Wołgogradu przyjechał prezydent Putin, co natychmiast wywołało spekulacje, że to jego wizyta spowodowała zmianę nazwy miasta na tę z czasów ZSRR. Nie jest to jednak prawdą. Tradycję przemianowywania Wołgogradu na Stalingrad wprowadziła rada miasta w 2013 r. i od tego czasu dokonuje się to aż dziewięć razy do roku, m.in. z okazji Dnia Obrońcy Ojczyzny (23 lutego), Dnia Zwycięstwa (9 maja), a także rocznicy rozpoczęcia tzw. Wielkiej Wojny Ojczyźnianej (22 czerwca). Za każdym razem towarzyszy temu wymiana tablic drogowych. Przykładowo, lokalny portal volgograd.bezformata.com doniósł 19 listopada 2022 roku o zmianie nazwy Wołgograd na Stalingrad z okazji dnia rozpoczęcia klęski wojsk faszystowskich pod Stalingradem, który właśnie wtedy jest obchodzony w Rosji. Do tekstu dołączono zdjęcia dokumentujące wymianę tablic drogowych, jakiej wówczas także dokonano. Wszystko wskazuje zatem na to, iż 3 lutego – po zakończeniu obecnych hucznych obchodów rocznicy zwycięstwa pod Stalingradem – znaki drogowe z nazwą „Wołgograd” wrócą na swoje miejsce. Autor weryfikowanego wpisu nie do końca mija się jednak z prawdą, wieszcząc powrót na stałe radzieckiej nazwy na mapę Rosji, ponieważ zwolenników tego pomysłu w Rosji nie brakuje i nie jest wykluczone, że w przyszłości do tego dojdzie. Rosyjskie media już w przeddzień obecnych obchodów zwycięstwa pod Stalingradem sugerowały, że po wizycie prezydenta Putina Wołgograd wróci do nazwy z czasów ZSRR. Zaprzeczył temu rzecznik prezydenta Dmitrij Pieskow. Jednak miejscowe organizacje weteranów już w ubiegłym roku zwróciły się do gubernatora z prośbą o rozpoczęcie procedury przemianowania miasta. Zwolennicy zmiany nazwy są także w Moskwie. "Jeżeli w Paryżu jest plac Stalingradu (Place de la Bataille-de-Stalingrad – przyp. red..), to jak może nie być miasta Stalingrad w moim kraju” – stwierdził niedawno były premier Siergiej Stiepaszyn, który obecnie stoi na czele organizacji Oficerowie Rosji. Władze Wołgogradu obiecały zbadać nastroje mieszkańców, a później ewentualnie przeprowadzić referendum. W tej sprawie mieszkańcy są podzieleni. Tuż przed wizytą Putina rządowy ośrodek WCIOM opublikował wyniki sondażu przeprowadzonego w Wołgogradzie. Za przywróceniem nazwy z II wojny światowej opowiada się 26 proc. mieszkańców. Przeciwko – 67 proc. Większość przeciwników argumentuje swoją postawę kosztami, np. wymiany dokumentów, które musieliby ponieść w przypadku zmiany nazwy miasta. Na razie miasto powołało specjalna radę z udziałem lokalnych polityków, kombatantów, a także historyków, która ma opracować stanowisko w tej sprawie. Miasto na cześć Stalina nosiło nazwę Stalingrad w latach 1925-1961. Podczas II wojny światowej rozegrała się tu jedna z najważniejszych bitew. Starcie pomiędzy Związkiem Sowieckim a nazistowskimi Niemcami trwało prawie pół roku (od sierpnia 1942 roku do 2 lutego 1943 roku) i pochłonęło po obu stronach 2 miliony ofiar. Przy czym po stronie sowieckiej zginęło ponad 1,1 miliona żołnierzy i cywilów. Bitwa zakończyła się kompletną porażką Niemiec.

Żródła

https://volgograd.bezformata.com/listnews/volgograd-poyavilis-znaki-stalingrad/111588053/ https://v1.ru/text/gorod/2023/01/31/72019877/ https://www.rp.pl/polityka/art37886921-stalingrad-czeka-na-przemowienie-putina https://historia.dorzeczy.pl/druga-wojna-swiatowa/399703/bitwa-pod-stalingradem-rzez-dwoch-totalitaryzmow-przyczyny-przebieg.html