Raport eksperta

Data werdyktu: 26.04.2024 06:28

Autor weryfikowanego postu napisał nieprawdę. Wprawdzie Polska na samym początku wojny w Ukrainie przekazała za darmo 18 AHS Krabów, ale pozostałe tego typu armatohaubice Kijów kupił w ramach wtedy największego kontraktu polskich firm zbrojeniowych, wartego ponad 3 mld PLN. W sprawdzanym poście, opublikowanym w serwisie Telegram, jego autor napisał: „kolejne ukraińskie działo samobieżne 155 mm AHS Krab polskiej produkcji, zniszczone w Donieckiej Republice Ludowej. Dużo ostatnio Krabów poległo. Ale darowane nie kosztuje”. To nie jest prawda, ponieważ znakomita większość posiadanych przez Ukrainę Krabów została przez nią kupiona. W maju 2022 roku, zaledwie dwa miesiące po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, Polska przekazała za darmo tylko 18 armatohaubic z zasobów polskiego wojska. Do ich obsługi przeszkolono 100 ukraińskich żołnierzy. Wtedy, jak podało Polskie Radio, Ukraina miała, razem z polskimi, co najmniej 24 zachodnie, samobieżne armatohaubice. W czerwcu 2022 roku portal dziennik.pl jako pierwszy poinformował, że Polska podpisała umowę z Ukrainą na kolejne trzy dywizjony, czyli ok. 60 armatohaubic. Kraby są produkowane w Hucie Stalowa Wola, dostawy miały być realizowane w ciągu kilkunastu miesięcy, ponieważ Huta może wyprodukować 20-30 sztuk rocznie. Kraby są na koreańskiej licencji (obejmującej podwozie) i brytyjskiej (wieża z armatohaubicy AS-90 brytyjskiego Vickersa). Wg informacji podanych przez niemiecki magazyn European Security & Defence w październiku 2023 roku Polska dostarczyła Ukrainie 72 samobieżne haubice AHS Krab 155 mm. W kwietniu 2023 roku Business Insider przytoczył wywiad rzecznika ówczesnego rządu Piotra Müllera, w którym został zapytany o finansowanie polskich dostaw sprzętu wojskowego na Ukrainę. „Będzie to finansowanie częściowo ukraińskie, częściowo amerykańskie, częściowo unijne. Inżynieria finansowa łączona” — powiedział Müller. Ale miesiąc wcześniej ówczesny premier Mateusz Morawiecki poinformował, że Polska otrzyma ok. 900 mln EUR z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju. Jest to pozabudżetowy instrument Wspólnoty mający na celu zwiększenie zdolności UE do zapobiegania konfliktom, budowania i utrzymywania pokoju oraz wzmacniania międzynarodowego bezpieczeństwa i stabilności. Pieniądze te miały zrekompensować sprzęt wojskowy, który Polska przekazała Ukrainie. W grudniu 2023 roku ukraińskie ministerstwo obrony podziękowało Polsce za dostarczone Kraby na portalu X. „Dziś chcemy wyrazić naszą wdzięczność polskim partnerom z @MON_GOV_PL za ich ciągłe wsparcie, a w szczególności za dostarczenie nam samobieżnej armatohaubicy AHS Krab. Krab stał się jedną z pierwszych artylerii 155 mm w służbie #UArmy. Ta haubica stała się również koszmarem dla okupantów w zręcznych rękach artylerzystów UA” – napisał ukraiński MON. Dokładna liczba zniszczonych Krabów nie jest znana. W maju 2023 roku amerykański Forbes napisał, że zarówno Krab, jak i jego odpowiednik armatohaubica haubica M-109 „są dość mocno atakowane, ze wskaźnikami strat wahającymi się od 18 do 21%. Z ponad 180 dostarczonych dział, co najmniej 36 zostało uszkodzonych lub zniszczonych”. Inne źródła podają, że do grudnia 2023 roku dostarczono na Ukrainę 54 kraby (z w sumie 72) i co najmniej 29 zostało zniszczonych, w tym 10 przez samobójcze drony Lancet. I chociaż, jak powiedział PAP wiceminister obrony Cezary Tomczyk w styczniu 2024, Polska przekazała sprzęt wojskowy w sumie o wartości 3,5 mld EUR, nie był on za darmo. Dlatego autor weryfikowanego wpisu napisał nieprawdę, zwłaszcza że nie był w stanie stwierdzić, czy zniszczone kraby, pokazane na dołączonych przez niego zdjęciach, to darmowa pierwsza osiemnastka. Komentując, że „darowane nie kosztuje” autor miał tylko jeden cel – zantagonizować Polaków i Ukraińców.

Żródła

https://polskieradio24.pl/artykul/2968446,Polskie-armatohaubice-KRAB-trafily-do-ukrainskiej-armii https://gospodarka.dziennik.pl/news/artykuly/8432488,polska-kraby-ukraina.html https://euro-sd.com/2023/10/articles/34763/balancing-the-artillery-picture/ https://wyborcza.pl/56,75398,28545679,ukraincy-chwala-polska-bron-zobacz-jaki-sprzet-wyslalismy.html https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/oto-kto-zaplaci-za-polska-bron-dla-ukrainy-muller-inzynieria-finansowa-laczona/welzzhy https://www.wnp.pl/przemysl-obronny/polska-dostanie-ogromna-rekompensate-za-bron-dla-ukrainy,692661.html https://x.com/DefenceU/status/1730979361522590017 https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2023/757560/EPRS_BRI(2023)757560_EN.pdf https://www.forbes.com/sites/craighooper/2023/05/14/russia-hits-immobile-and-predictable-m-777-krab-and-m-109-howitzers-hard/?sh=29c02cfd6f19 https://www.bankier.pl/wiadomosc/MON-wylicza-ile-wart-byl-sprzet-przekazany-Ukrainie-8683903.html https://www.oryxspioenkop.com/2022/02/attack-on-europe-documenting-ukrainian.html