Raport eksperta

Data werdyktu: 30.10.2023 12:10

To ewidentna nieprawda. Pierwsze w Europie obozy koncentracyjne nie powstały w Polsce, lecz w Niemczech. Na terenie naszego kraju nigdy nie było też polskich obozów, w których byliby mordowani Niemcy, Rosjanie czy Żydzi. Do sprawdzenia trafił wpis z portalu X w języku angielskim, którego autor twierdzi, że pierwsze obozy koncentracyjne w Europie powstały w Polsce po I wojnie światowej. „Polacy budowali obozy dla Niemców, Rosjan, Żydów itp. Polska wymordowała wielu Niemców na ziemi, którą otrzymała na mocy Traktatu Wersalskiego” – czytamy w weryfikowanym xeecie. Wpis został opublikowany na koncie zarejestrowanym w Indiach, a jego autor twierdzi, że interesują go fakty z geopolityki i ekonomii. Jednak jego xeet jest dezinformacją i świadczy o nieznajomości historii XX wieku. Pierwsze obozy koncentracyjne w Europie nie powstały bowiem w Polsce, lecz w Niemczech wkrótce po dojściu Adolfa Hitlera do władzy. Ten objął urząd kanclerza 30 stycznia 1933 r., a już w marcu tego samego roku powstał obóz w Dachau niedaleko Monachium. Utworzono go w celu izolowania i eliminacji przeciwników nazizmu, tzw. wrogów narodu – niemieckich komunistów, socjalistów, Romów, świadków Jehowy i homoseksualistów. W kolejnych miesiącach powstał cały system obozów koncentracyjnych tworzonych w celu zdławienia dziesiątek tysięcy przeciwników nazizmu w Niemczech m.in. w Oranienburgu pod Berlinem, w Sachsenhausen, Buchenwaldzie, Flossenburgu, Ravensbrück (dla kobiet). W tym samym czasie (w 1933 r.) utworzono obóz koncentracyjny dla przeciwników Hitlera w Tarnogaju (dzielnicy Wrocławia) na Dolnym Śląsku, ale należy pamiętać, że w tamtym czasie nie były to ziemie polskie, lecz należały one do Niemiec. Po aneksji Austrii w 1938 r. obozy powstawały także w tym kraju np. w Mauthausen-Gusen. Przed II wojną światową na terenie Polski nie istniał zatem żaden obóz koncentracyjny, w którym mogliby być mordowani Niemcy, Rosjanie czy Żydzi. Władze II Rzeczpospolitej zorganizowały co prawda w 1934 r. obóz odosobnienia w Berezie Kartuskiej na Polesiu, jednak nie był on klasycznym obozem koncentracyjnym. Było to miejsce represjonowania oponentów politycznych rządzącej wówczas w Polsce sanacji. Wszyscy osadzeni tam, przede wszystkim komuniści, endecy, ludowcy, a nawet nacjonaliści ukraińscy, byli obywatelami II RP i nie było wśród nich Niemców czy Rosjan. Choć warunki życia i sposób traktowania więźniów w Berezie Kartuskiej pozostawiały wiele do życzenia, jednak w obozie tym nie dochodziło do celowego i systemowego mordowania ludzi, w przeciwieństwie do niemieckich obozów zagłady. Te zaczęły powstawać na ziemiach polskich dopiero po 1 września 1939 r., kiedy Polska znalazła się pod okupacją niemiecką. Były organizowane i zarządzane przez Niemców, a nie Polaków. Pierwszym w Polsce niemieckim obozem koncentracyjnym tj. miejscem gdzie hitlerowcy nie tylko więzili, ale także zmuszali do niewolniczej pracy, był KL Auschwitz, założony w maju 1940 r., początkowo dla 30 tys. więźniów. Został on utworzony w związku z masowymi aresztowaniami Polaków, które miały zapobiec rozwojowi ruchu oporu. W sierpniu 1941r. uruchomiono kolejny obóz koncentracyjny – KL Lublin, zwany potocznie Majdankiem. Obóz był przeznaczony dla 50 tys. więźniów. Również w 1941 r. zaczął funkcjonować obóz koncentracyjny w Brzezince – KL Birkenau, do którego przeniesiono więźniarki, przebywające dotychczas w obozie męskim KL Auschwitz, a także obóz koncentracyjny w Rogoźnicy – KL Gross-Rosen. Wszystkie te miejsca były niemieckimi obozami zagłady, ale nie powstały w celu eksterminacji przede wszystkim Niemców i Rosjan. Do miejsc tych hitlerowcy zwozili ludność z całej okupowanej Europy. Wśród ofiar byli więc przedstawiciele bardzo wielu narodowości, ale bezsprzecznie największą grupę stanowili Żydzi. Przykładowo w Auschwitz zginęło – jak szacują historycy – od 1 do 1,5 miliona ludzi (w tym 1-1,35 mln ludność pochodzenia żydowskiego). Drugą pod względem liczebnym grupą byli Polacy około 70-75 tys., trzecią Cyganie – około 20 tys. Ponadto zginęło tam około 15 tys. radzieckich jeńców wojennych i 10-15 tys. więźniów innych narodowości (m.in. Czechów, Białorusinów, Jugosłowian, Francuzów, Niemców i Austriaków).

Żródła

https://encyclopedia.ushmm.org/content/pl/article/nazi-camps https://www.auschwitz.org/historia/zaglada/liczba-ofiar https://miejscawewroclawiu.pl/oboz-koncentracyjny-na-tarnogaju/ https://histmag.org/Bereza-Kartuska-geneza-rzeczywistosc-kontrowersje-7499